รูปเรขาคณิตสามมิติ ( three - dimensional geometric figure )
สิ่งต่างๆ รอบตัวเรามีลักษณะสำคัญ คือมีความกว้าง ความยาว และความหนาหรือความสูง อาจเรียกรวมๆ ว่ารูปเรขาคณิตสามมิติ รูปเรขาคณิตสามมิติบางชนิดมีชื่อทางเรขาคณิต แต่หลายชนิดก็ไม่มีชื่อทางเรขาคณิต การจำแนกรูปเรขาคณิตสามมิติ พิจารณาจากรูปร่างลักษณะของ รูปเรขาคณิตที่ประกอบกันเป็นทรง
ปริซึม (Prism)
รูปเรขาคณิตสามมิติที่มีหน้าตัด (ฐาน) ทั้งสองเป็นรูปหลายเหลี่ยมที่เท่ากันทุกประการและอยู่ในระนาบที่ขนานกัน มีหน้าข้างเป็นรูปสี่เหลี่ยมด้านขนาน เรียกว่า ปริซึม
ตัวอย่างปริซึม
|
|
|
|
ปริซึมสามเหลี่ยม
|
ปริซึมสี่เหลี่ยม
|
ปริซึมห้าเหลี่ยม
|
ปริซึมหกเหลี่ยม
|
ส่วนต่างๆ ของปริซึมที่มีฐานเป็นรูปหลายเหลี่ยม
ปริซึมที่มีฐานเป็นรูปหลายเหลี่ยม ประกอบด้วยส่วนต่างๆ ได้แก่ เส้นขอบ ( edge ) จุดยอด ( vertex ) หน้า ( face ) และฐาน ( base )
ทรงสี่เหลี่ยมมุมฉากหรือปริซึมที่มีฐานเป็นรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก
เมื่อพิจารณาส่วนประกอบของทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก จะพบความสัมพันธ์ ดังนี้
เมื่อ
|
V แทน จำนวนจุดยอด
|
|
F แทน จำนวนหน้า
|
|
E แทน จำนวนเส้นขอบ
|
ซึ่งความสัมพันธ์นี้เป็นจริงทุกกรณีสำหรับปริซึมที่ทุกหน้าเป็นรูปหลายเหลี่ยม เรียกความสัมพันธ์นี้ว่า Euler's Formula
ทรงกระบอก (cylinder)
รูปเรขาคณิตสามมิติที่มีหน้าตัด (ฐาน) ทั้งสองเป็นรูปวงกลมที่เท่ากันทุกประการและอยู่ในระนาบที่ขนานกันมีผิวโค้ง เรียกว่า ทรงกระบอก เมื่อคลี่หน้าข้างของทรงกระบอกตามแนวความสูงจะได้รูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก
พีระมิด (Pyramid)
รูปเรขาคณิตสามมิติที่มีฐานเป็นรูปหลายเหลี่ยม มียอดแหลมซึ่งไม่อยู่บนระนาบเดียวกันกับฐาน และมีหน้าข้างเป็นรูปสามเหลี่ยม เรียกว่า พีระมิด การเรียกชื่อพีระมิดเรียกตามลักษณะของรูปหลายเหลี่ยมที่เป็นฐาน เช่น พีระมิดฐานสามเหลี่ยม หมายถึง พีระมิดที่มีฐานเป็นรูปสามเหลี่ยม
ตัวอย่างพีระมิด
|
|
|
พีระมิดฐานสามเหลี่ยม
|
พีระมิดฐานสี่เหลี่ยม
|
พีระมิดฐานห้าเหลี่ยม
|
กรวย (Cone)
รูปเรขาคณิตสามมิติที่มีฐานเป็นรูปวงกลม มียอดแหลมซึ่งไม่อยู่บนระนาบเดียวกับฐาน และมีผิวโค้ง เรียกว่า กรวย เมื่อคลี่หน้าข้างของกรวยออกจะได้รูปสามเหลี่ยมฐานโค้ง
ทรงอื่น ๆ
ทรงอื่นๆ เป็นทรงที่มีลักษณะผิวโค้ง ได้แก่ ทรงกลม ทรงรี
|